Irene en Nicole begonnen vijfenveertig jaar geleden tegelijkertijd met de In service A-opleiding. Toen nog vanuit het Johannesziekenhuis en het Julianaziekenhuis. Ook Corine werkt vanaf 1979 in het ZMC. Vanaf 1982 gingen ze met z’n drieën aan de slag op afdeling Verloskunde. “Ik weet nog precies hoe het ging op mijn eerste werkdag bij broeder Klitsie” vertelt Irene. “Ik was helemaal overweldigd en dacht: ‘hoe ga ik dit ooit in mijn vingers krijgen?” Inmiddels hebben ze met elkaar ongeveer tienduizend baby’s op de wereld geholpen en laten ze een schat aan ervaring na aan de afdeling Verloskunde.
Het was in die tijd totaal anders vergeleken met nu. De verlosafdeling bestond uit twee zalen voor zes personen met een douche en toilet op de gang. De baby’s lagen in een aparte ruimte, gescheiden van de moeders met een raam ertussen. Vaders kwamen alleen tijdens het bezoekuur. Als het druk was op de afdeling en er nieuwe bevallende vrouwen binnenkwamen, schoven we gewoon bedden aan in de conversatiezaal. Dat kun je je nu haast niet meer voorstellen.”
De drie verpleegkundigen hebben meerdere verhuizingen van het ziekenhuis meegemaakt. Eerst van het Johannesziekenhuis naar het Julianaziekenhuis in 1983 en daarna naar een nieuw gezamenlijk gebouw. Nicole: “We moesten ineens samenwerken alhoewel er onderling nog wel een beetje rivaliteit was. Het Johannes was een heel knus en gemoedelijk ziekenhuisje, het Julianaziekenhuis was groter en al wat zakelijker. Vanaf de overgang in 1985 naar het nieuwe pand De Heel voelde dat anders en vormden we een hecht geheel met elkaar. En dat is nooit meer anders geweest.”
“De nieuwbouw en de verhuizingen brachten veel onrust met zich mee. Dat was niet altijd even prettig werken”, legt Irene uit. “We moesten enorm veel regelen! Toen we in 1983 verhuisden, ging elk personeelslid van onze afdeling met twee couveusebaby’s in een autobusje over naar het nieuwe gebouw. De patiënten verhuisden we in hun bed met een ENHABO-bus. Daar hebben we nog wel foto’s van. Bij de verhuizing in 2017 waren Corine en ik verhuiscoördinator. Dat was ook een enorme klus om voor elkaar te krijgen.” Nicole: ”Niet iedereen kon de nieuwe werkwijze volhouden en sommige collega’’s namen daarom afscheid. Dat vond ik heel verdrietig.”
Alle drie de pensionado’s zijn zelf ook in het ZMC bevallen van hun eigen kinderen. Nicole: “Dat komt omdat we ons hier zo thuis voelden. Het was voor ons heel logisch om een collega arts en verpleegkundige te vragen om onze bevalling te begeleiden. Ook voor onze mannen voelde dat vertrouwd.” Nicole: “Dat vertrouwde gevoel is er nog steeds. Als iets onze afdeling typeert, dan is het wel de gezamenlijkheid. We voelen ons enorm betrokken bij de afdeling en we dragen zorg voor elkaar, ook buiten het werk om. We steunen elkaar en signaleren wanneer het niet goed gaat met een collega. Dan nemen we iemand die wat hulp kan gebruiken tijdens het werk op sleeptouw of houden elkaar een spiegel voor als dat nodig is. Dat is bijzonder waardevol.
Kenmerkend voor de afdeling Verloskunde is ook het gebrek aan hiërarchie. Je vormt hier met elkaar echt één team. Dat geldt voor iedereen, zowel voor artsen, coassistenten, schoonmakers en runners. Er wordt naar je geluisterd. Dat draagt bij aan je werkplezier.”
Wat er veranderd is door de jaren heen? Irene: “Vroeger lagen de vrouwen langer bij ons op de afdeling, na een keizersnede was dat al gauw twaalf dagen. Nu moet je in kortere tijd intensievere zorg bieden. Je kunt daardoor minder de tijd nemen voor patiënten. Ondanks dat dat heel begrijpelijk is door de veranderde samenleving, voelt dat soms als een gemis. Vroeger kon je soms gerust twee uur lang naast iemand zitten, dat gaat nu niet meer. Je doet tegenwoordig ook meer in samenspraak met de patiënt, zoals bijvoorbeeld de keuze voor pijnreductie. Dat is een flinke vooruitgang.”
Een van de andere mijlpalen waar Nicole en haar team zich hard voor hebben gemaakt was het behalen van het borstvoedingscertificaat. Nicole: “Dat heeft heel wat bloed zweet en tranen gekost. Maar we hebben daar wel wat voor terug gekregen. Daar mogen we heel trots op zijn. Nog altijd is er een borstvoedingsboekje en zijn er twee lactatiekundigen en borstvoedingscoaches voor de moeders.”
Wat gaan de drie verpleegkundigen het meest missen? Corine: “Geen dag is hier ooit hetzelfde. Er was nooit sleur. Binnen twee uur tijd kon je afdeling compleet veranderen van rustig naar alle kamers vol met barende vrouwen. We zijn wel in voor een beetje actie. Wanneer het onverwachte gebeurt, kunnen we heel snel handelen omdat we goed zijn ingespeeld op elkaar. We nemen alles naadloos van elkaar over of vullen elkaar aan. Dat is echt de kracht van ons team.“
Het deel uitmaken van zoiets intiems als de geboorte van een kindje, dat blijft heel speciaal.” Alle drie de pensionado’s zijn het daar roerend over eens. “Na al die jaren zijn er nog steeds bevallingen waarbij ik volschiet. Het moment waarop een nieuw kindje de wereld betreedt en voor het eerst huilt na de geboorte; dat blijft altijd geweldig. De aanstaande ouders weten vaak niet wat hen overkomt, zeker niet bij een eerste kind. Je ziet dan vaak zoveel ontlading en opluchting. Ook wanneer je de moeders goed hebt kunnen begeleiden.” Corine: Zo was er een moeder van wie de eigen moeder niet meer leefde. Met mijn leeftijd had ik haar moeder kunnen zijn. Na afloop zei ze: ‘Het was net alsof ze erbij was’. Dan ben je zo blij dat je dat hebt kunnen geven.”
X