Oncologiepatiënt Evgeniya Haltseva: "Vanwege medische noodzaak vluchtte ik uit Oekraïne"

Drie jaar geleden ontvluchtte Evgeniya Haltseva (37) haar geboorteland Oekraïne. Met haar twaalfjarige zoon en haar medische dossier onder de arm vertrok ze naar het onbekende, op zoek naar levensreddende zorg. Ze werd op dat moment behandeld voor borstkanker. “Toen de oorlog uitbrak, was ik net geopereerd en gestart met radio- en immunotherapie. De ziekenhuizen sloten, en ik wist niet of mijn medicatie nog beschikbaar zou zijn.”

Evgeniya kreeg haar diagnose in juli 2021, midden in de coronacrisis. “Ik had last van mijn arm en dacht dat het door de vaccinatie kwam. Maar na de tweede prik werd de pijn heviger en voelbaar: er zat een knobbel in mijn borst. Het bleek kanker, al in een gevorderd stadium. Na onderzoek ging alles razendsnel: chemotherapeutische behandeling, een operatie, radiotherapie en immunotherapie.”

Dan, in februari 2022, escaleert de oorlog in Oekraïne. De eerste bommen vallen, ziekenhuizen sluiten hun deuren. “Het werd meteen duidelijk: ik zou in Oekraïne geen zorg meer krijgen. Samen met haar man maakte ze de ingrijpende beslissing en vertrok met hun zoon op  zoek naar een plek om het behandeltraject te kunnen afmaken. Na drie gevaarlijke reisdagen kwamen ze via een zakenrelatie in Bulgarije terecht.

De zoektocht naar zorg

Opvang voor Oekraïense vluchtelingen was op dat moment nog nauwelijks geregeld. Ook was het de vraag of ze de juiste therapie kon krijgen. Evgeniya had geen tijd om te wachten: de datum van haar volgende maandelijkse behandeling kwam snel dichterbij. Een vriendin in Nederland bood hulp.

Evgenia: “Mijn vriendin belde met het Amsterdam UMC om te checken of zij mijn therapie gaven. Ook haar huisarts dacht direct mee: ‘ze moet hierheen komen.’. Ik had nog tien dagen voordat ik mijn volgende immunotherapie nodig had. De klok tikte. Ik stapte op het vliegtuig en niet veel later zat ik in de spreekkamer van een Zaanse huisarts.”

Evgeniya’s Engels was in die tijd nog beperkt. Daarom had ze haar medische dossier -dat ze eerste in het Oekraïens had uitgeplozen- vertaald om zich verstaanbaar te kunnen maken. “Gelukkig ging mijn vriendin mee naar afspraken. De huisarts schakelde meteen met het ZMC. Een paar dagen later had ik een gesprek met internist Annemarie Conijn en diezelfde dag zat ik al aan het infuus. Een lieve verpleegkundige – Joke de Ruiter – prikte de naald in mijn arm. Ik kon het niet geloven. Ik moest huilen van alle stress, opluchting en hormonen.”

Opvang en behandeling

Evgeniya woonde eerst bij haar vriendin in Zaandam, samen met een andere Oekraïense vrouw en haar kindje. Dat was krap, maar via de opvangregeling vond  ze uiteindelijk een plek in Wormer. Vanuit daar vervolgde ze haar behandelingen in het ZMC. “De verpleegkundige zag dat ik pijn had en pakte mijn hand vast. Ze gaf me crème om de pijn te verzachten. Ik kreeg zelfs kleding voor mijn zoon en mij. Zo lief.”

Anderhalf jaar nadat Evgeniya en haar zoon Oekraïne verlieten, kreeg haar man eindelijk de juiste documenten om zich bij hen te voegen. "Ik ben zo dankbaar voor de juiste zorg en dat we weer samen zijn. Zonder alle mensen die me op deze reis hebben geholpen, had ik het niet gered.”

Een andere kijk op zorg

In Oekraïne is preventieve screening heel gebruikelijk legt Evgeniya uit: “Vanaf je 25e krijgt elke vrouw een jaarlijkse gezondheidscheck. En na een borstkankerbehandeling krijg je om de zes maanden een scan. Evgeniya merkt ook andere verschillen op. “In Oekraïne kun je direct een specialist kiezen. Hier ga je eerst langs de huisarts. Dat was wennen.”

Hoop voor de toekomst

Na haar behandelingen kreeg Evgeniya begeleiding van specialistisch verpleegkundige Joyce Geenen in het ZMC. Bij Joyce kon ik terecht met al mijn vragen. “Ik had bijvoorbeeld veel pijn in mijn arm door de operatie. Joyce hielp me uitzoeken of ik recht had op een vergoeding voor fysiotherapie. Gelukkig was dat zo, en de behandelingen hebben goed geholpen.”

Nu is Evgeniya op zoek naar een werkervaringsplek. Ze heeft een diploma in applicatieontwikkeling en -beheer, maar nog geen werkervaring. “Ik volg Nederlandse les, maar communiceer nu nog in het Engels. Daarnaast merk ik dat ik fysiek en mentaal nog niet de oude ben. Mijn concentratie is minder, ik word sneller moe en multitasken lukt nauwelijks. Maar ik zet door. Ik wil me richten op onze toekomst.”

Terugkeren naar Oekraïne is geen optie. “Het is er nog steeds niet veilig. Er worden nog steeds aanvallen uitgevoerd en overal liggen mijnen. Het idee dat mijn zoon daardoor iets overkomt, beangstigt me enorm. Na deze drie uitputtende jaren wil ik vooral genieten van mijn gezin. In veiligheid en in gezondheid.”