‘Aanwezig in afwezigheid’
Deze week heropenen het Zaans Medisch Centrum en Crematorium Zaanstad het gezamenlijk opgeknapte strooiveldje voor overleden kindjes. Op dit veldje wordt de as verstrooid van kindjes met een zwangerschapsduur tot 24 weken oud, die zijn overleden en daarna gecremeerd.
Op de afdeling Verloskunde van het Zaans Medisch Centrum komen niet alleen baby’s ter wereld voor wie het leven van start gaat. Het is ook een plek waar soms ongeboren kindjes in de buik van de moeder sterven of bij de bevalling overlijden. Voor ouders is een miskraam vaak een zeer emotionele gebeurtenis die veel impact heeft op hun leven.
Voor kindjes met een zwangerschapsduur onder de 24 weken, is er geen verplichting tot een persoonlijke uitvaart. Het ZMC en het Zaans Crematorium verzorgen daarom een gezamenlijke crematie. Zowel voor de allerkleinsten als voor de meer volgroeide kindjes. De as wordt daarna uitgestrooid op het veldje bij het crematorium.
Bijzondere samenwerking
Miranda Boom is gespecialiseerd verpleegkundige obstetrie-gynaecologie in het ZMC: “Toen we een melding kregen van bezoekers bij het crematorium dat het strooiveldje er verwaarloosd bij lag, zijn we in actie gekomen. Het crematorium had toevallig op hetzelfde moment bedacht dat het tijd was voor een opknapbeurt. Dat kwam precies goed uit qua timing. Omdat er geen budget beschikbaar was, ben ik op vrijwillige basis aan de slag gegaan met nog drie verpleegkundigen uit onze werkgroep: Irene Loor, Linda Vlug en Madelon Cordes. We zijn allemaal graag creatief bezig en samen hebben we een monument gemaakt van keramiek. De vlinders op het kunstwerk vormen een symbool voor de overleden kindjes. Op de plaquette bij het monument staat de tekst ‘Vlinders, aanwezig in afwezigheid’.”
Vooral de samenwerking bij het opknappen van het veldje is bijzonder. Iedereen voelde zich betrokken en deed wat mogelijk was. De vakgroep gynaecologie heeft de materialen voor het monument gesponsord en NH Vormgevers de plaquette. Het crematorium vernieuwde het grasveld en zette een mooie haag neer.
Recht uit ons hart
Miranda is trots op het eindresultaat: “We hebben gezamenlijk voor elkaar gekregen dat ouders die een kindje verloren weer een mooie plek hebben om stil te kunnen staan bij hun verlies. Daar hebben we het voor gedaan. Tegelijkertijd heeft het maken van het monument ons als team ook sterker gemaakt. Het was best emotioneel. Ik zelf werk al ruim 30 jaar op de afdeling Verloskunde, en dan maak je heel wat verdrietige momenten mee. Het heeft ons echt goed gedaan om zoiets voor de ouders te kunnen doen. Het komt recht uit ons hart.”
Nico Zuurendonk, manager Crematorium Zaanstad, is ook erg content met de samenwerking: “Het is echt uniek hoe we dit met elkaar tot stand hebben gebracht. Iedereen heeft een eigen aandeel geleverd en het gezamenlijke resultaat is prachtig. Nabestaanden die daar behoefte aan hebben, kunnen nu terecht op een mooie plek om te gedenken. Dat is heel belangrijk.”
Erkenning
Ook Miranda beaamt dat ruimte nemen voor rouwen bij een overleden kindje belangrijk is. “Een miskraam wordt door de omgeving niet altijd aangemerkt als het allergrootste verdriet. Maar dat is het vaak wel. Gelukkig dat er meer erkenning komt in de media en dat er meer verhalen naar buiten komen van moeders én vaders die rouwen. Want wanneer er niet genoeg aandacht is voor het verlies kan het rouwproces vastlopen en dat kan leiden tot allerlei problemen zoals bijvoorbeeld burn-out of depressie.”
Verlies is persoonlijk
Uit onderzoek blijkt dat het belangrijk is om aandacht te hebben voor ouders die een kindje verliezen. Miranda weet uit ervaring dat de termijn van de zwangerschap daarbij niet belangrijk is. “Wanneer iemand 10 jaar bezig was om zwanger te worden en 38 jaar oud is, kan een verlies bij een zwangerschapstermijn van 6 weken, een grotere impact hebben dan bij iemand van 22 jaar oud die 20 weken zwanger was. Verlies is heel persoonlijk en rouw bij ouders kan heel ingrijpend zijn. Ze hebben er zo naar uitgekeken en hun toekomst valt in duigen. Gelukkig dat daar steeds meer aandacht voor is.”
“Vanuit het ZMC vinden we deze erkenning ook belangrijk,” vertelt Miranda. “Daarom organiseren we een keer per jaar op Wereldlichtjesdag een herdenkingsbijeenkomst voor ouders en familieleden die in het ZMC een kindje verloren. En daarom hebben we ook het monument dat we voor het strooiveld maakten, nog een keer gemaakt voor in de binnenplaats in het ziekenhuis.”
X