Je lichaam zien veranderen in het lichaam van een vrouw, terwijl je voelt dat je een man bent – of andersom. Voor pubers met genderdysforie is het vaak een vreselijke ervaring. Academische genderteams in Amsterdam en Nijmegen bieden hulp, maar kennen lange wachttijden: “Als je in de ‘verkeerde’ puberteit komt, duurt twee jaar wachten op puberteitsremmers heel lang”, aldus kinderarts Anita Karperien. Het Zaans Medisch Centrum en Youz zijn daarom gestart met een genderpoli voor jongeren tot 15 jaar. “Zo willen we bijdragen aan kortere wachtlijsten.”
De samenwerking tussen Youz als regionale GGZ-instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie en het Zaans Medisch Centrum als regionaal ziekenhuis is uniek: “In Nederland zijn mensen voor transgenderzorg normaal gesproken vooral aangewezen op de academische ziekenhuizen. Het Zaans Medisch Centrum is het eerste algemene ziekenhuis dat deze zorg voor jongeren biedt.”
Als kinderarts met het aandachtsgebied kinderendocrinologie houdt Karperien zich al jaren bezig met kinderen met hormoonproblemen: “Sommigen komen bijvoorbeeld te laat of te vroeg in de puberteit of groeien niet. De hormoonbehandeling die we voor puberteitsproblemen geven, lijkt erg op de behandeling bij genderdysforie.”
“Vanwege die hormoonbehandelingen werd ik de laatste jaren een aantal keren benaderd door ouders van kinderen met genderdysforie. Ze wilden zo graag een afspraak bij mij vanwege de wachttijden bij het Amsterdam UMC (AUMC). Helaas kon ik hen op dat moment niet helpen, wat soms leidde tot onbegrip en boosheid. Voor mij geeft dat aan hoe hoog de nood is.”
Karperiens idee om te starten met hormoonbehandelingen voor kinderen met genderdysforie, leidde aanvankelijk tot dringende adviezen van het genderteam AUMC om dat vooral niet te doen: “Een goede psychische begeleiding van jongeren is bijvoorbeeld heel belangrijk. Niet elke kinderpsychiater kan transjongeren en hun ouders goed begeleiden.”
Met de komst van kinderarts Ilse Hellinga in het Zaans Medisch Centrum werd het plan nieuw leven ingeblazen: “Zij werkte een jaar op de kindergenderpoli van het AUMC en bracht veel ervaring mee wat de behandeling van jongeren met genderdysforie betreft. Voor de psychiatrische begeleiding hebben we de samenwerking gezocht met Youz. Zij zitten heel dicht bij ons in de buurt.”
“Wanneer een kind door de huisarts of het jeugdteam van de gemeente naar Youz wordt doorverwezen, onderzoeken de behandelaars daar eerst of er daadwerkelijk sprake is van genderdysforie. Is dat zo, dan komen de kinderen en hun ouders bij ons terecht. Wij bieden hen dezelfde hormoonbehandelingen als in de academische expertisecentra. Eerst beginnen we met de puberteitsremmers, zodat kinderen kunnen nadenken over hoe ze verder willen. Die behandeling duurt vaak enkele jaren. Daarna krijgen ze de cross-sekshormonen, de hormonen van het andere geslacht.”
“Bij al onze behandelingen werken we nauw samen met het Kennis- en zorgcentrum genderdysforie (KZcG) in het Amsterdam UMC. We hanteren dezelfde protocollen. Zo betrekken we het behandelteam van Youz en de kinderen en ouders bij vrijwel iedere stap.”
Karperien is blij dat ze nu samen met de teams binnen en buiten het ziekenhuis vijftig jongeren per jaar mag helpen: “Ik heb de afgelopen maanden online meegelopen met het genderspreekuur voor jongeren binnen het AUMC. Het is echt een leuke poli: kinderen en ouders zijn zo blij dat ze na een lange wachttijd kunnen starten met de behandeling. Hopelijk mogen we in het Zaans Medisch Centrum ook vele jongeren met genderdysforie blij maken.”
Naast transgenderzorg voor kinderen en jongeren biedt het Zaans Medisch Centrum ook nazorg voor transvolwassenen. Meer informatie over de transgenderzorg voor jongeren en volwassenen is te vinden op: www.zaansmedischcentrum.nl/transgenderzorg
X