Naast patiëntenzorg doet het ZMC ook wetenschappelijk onderzoek en promoveren medewerkers. In de publicatielijst vind je een overzicht van alle publicaties die in 2023 verschenen. Op deze pagina lichten we een aantal onderwerpen uit.
29 oktober 2024
Op 23 oktober 2024 is kinderarts Amara Nassar-Sheikh Rashid gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam met het proefschrift getiteld ‘Biologics in pediatric rheumatology: towards personalized medicine’. Amara legt uit waar haar proefschrift over gaat.
“Sinds de introductie van nieuw ontwikkelde geneesmiddelen, de zogenaamde ‘biologics’, zijn de behandelopties voor kinderen met reumatologische ziektebeelden toegenomen en is de prognose verbeterd. Biologics zijn ontstekingsremmers die geheel of gedeeltelijk uit dierlijke of menselijke eiwitten bestaan. Er zijn verschillende soorten biologics beschikbaar voor kinderen met reumatische ziekten en er komen er steeds meer bij. In dit proefschrift worden de tumornecrosefactor-α (TNF-α)-remmers etanercept, adalimumab en infliximab en een B celremmer, rituximab, onderzocht.
Ondanks de beschikbaarheid van verschillende middelen, zijn er toch veel kinderen die niet of niet volledig reageren op bepaalde middelen. Het vinden van de beste behandelstrategie kan soms een zoektocht zijn, mede omdat het niet bekend is welk middel het beste werkt voor de individuele patiënt of welke bijwerkingen er zullen optreden. Bij blijvende ziekteverschijnselen wordt soms aangenomen dat het middel niet effectief is en een ander middel gestart, terwijl het misschien wel effectief kan zijn in een hogere dosering of frequentie. Daarnaast kunnen anti-drug antistoffen (ADAs) ontstaan en tot lage of onmeetbare medicatiespiegels leiden, met overgevoeligheidsreacties en ineffectiviteit tot gevolg.
Het doel van dit proefschrift, dat uit twee delen bestaat, was om meer kennis te verwerven over het personaliseren van behandelingen met biologics voor kinderen met reumatische aandoeningen. Met optimale doseringsschema’s en meer kennis over het ontwikkelen van bepaalde bijwerkingen, kunnen we in de toekomst het therapeutische effect van biologics maximaliseren en tegelijkertijd de bijwerkingen minimaliseren middels ‘personalized medicine’.
Het eerste gedeelte van dit proefschrift gaat over de behandeling van kinderen met Juveniele idiopathische artritis (JIA). We bespreken de waarde van ‘therapeutic drug monitoring’ in deze groep kinderen. Dit is een manier om je behandeling aan te passen aan medicijnspiegels in het bloed. We hebben voor de middelen adalimumab en infliximab een nieuw model ontwikkeld, dat ons kan helpen bij het nemen van behandelbeslissingen. In het tweede deel lag de focus op kinderen met systemische auto-immuunziekten die werden behandeld met rituximab. We keken naar verschillende effecten van het middel op immunologische processen bij kinderen en bespreken hoe je de behandeling in het bloed kan evalueren en personaliseren."
Meer weten? Het proefschrift leest u hier.
27 september 2024
Op 27 september 2024 verdedigde Elsbeth Wesselink met succes haar proefschrift aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De ziekenhuisapotheker zet zich al meer dan achttien jaar in voor de medicatieveiligheid in het Zaans Medisch Centrum. Het proefschrift met als titel “Perioperative Medication Management” beschrijft een aantal onderzoeken over het medicatie beleid rondom orthopedische operaties en geeft aanbevelingen om de zorg rondom medicatie zo efficiënt en veilig mogelijk in te richten.
De behoefte aan orthopedische operaties zal naar verwachting de komende jaren verder toenemen binnen de vergrijzende bevolking. Aandoeningen als artrose en botbreuken zullen vaker voorkomen. Tegelijkertijd hebben we te maken met toenemende tekorten aan opgeleid ziekenhuis personeel en stijgende kosten in de gezondheidszorg, waardoor ziekenhuizen streven naar een kort verblijf van patiënten. In één van de onderzoeken uit het proefschrift zijn twee ruggenprikken met elkaar vergeleken die kunnen worden gebruikt bij een kijkoperatie van de knie. Het blijkt dat gebruik van de ruggenprik met Chloroprocaine leidt tot een korter verblijf in het ziekenhuis en dat patiënten na de operatie sneller het gevoel terug hebben in de benen. Met dit onderzoek heeft dr. Wesselink een prijs gewonnen op een internationaal congres in Las Vegas (US). Een ander onderzoek uit het proefschrift richtte zich op de behandeling van pijn met opiaten na een operatie voor een totale heup prothese. Bij 386 patiënten die in het Zaans Medisch Centrum waren geopereerd bleek dat het gebruik van opiaten slechts kortdurend is en na zes maanden met 80% is afgenomen.
Na een orthopedische operatie is het risico op vallen verhoogd door verlies aan spiermassa en een verstoord evenwicht. Als patiënten ook medicijnen gebruiken voor andere aandoeningen die invloed hebben op het centrale zenuwstelsel, zoals voor de ziekte van Parkinson of epilepsie, is dit risico 1.8 keer verhoogd blijkt uit hoofdstuk vijf van het proefschrift.
Lees hier het hele proefschrift. Het wachtwoord is 174572.
16 september 2024
Op 16 september 2024 is Myrthe Verburgh gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam met het proefschrift getiteld ‘Weighty Matters in HIV’. Myrthe heeft genoten van de bijzondere dag.
"In mijn proefschrift richt ik mij op twee (mogelijke) gezondheidsproblemen voor mensen die leven met hiv in Nederland. Als eerste heb ik onderzoek gedaan naar overmatige gewichtstoename die in verband wordt gebracht met het antiretrovirale geneesmiddel (een medicijn wat hiv onderdrukt) tenofovir alafenamide (TAF) en geneesmiddelen die vallen onder de klasse van integraseremmers (INSTI’s). We vonden dat zo’n 10% van de mensen met hiv die één of beide van deze middelen gebruikten meer dan 10% in gewicht aankwamen in de eerste twee jaar nadat ze met deze geneesmiddelen waren gestart. Als mensen met hiv deze geneesmiddelen weer stopten, zagen we helaas dat dit onvoldoende was om alle eerdere toename in gewicht op de korte termijn ongedaan te maken.
Het tweede deel van mijn promotieonderzoek richtte zich op de COVID-19 pandemie en de impact hiervan op mensen met hiv. We vonden in onze studie, waarbij we mensen met hiv in Nederland vergeleken met een vergelijkbare controle groep zonder hiv, dat mensen met hiv even vaak een COVID-19 infectie kregen als de controle groep. Ook hadden de ‘social distancing’ maatregelen een even groot effect op de geestelijke gezondheid van mensen met en zonder hiv. Als laatste vonden we dat mensen met hiv even goed reageerden op de COVID-19 vaccins en na vaccinatie niet vaker een infectie met de Omicron variant kregen."
Benieuwd naar het proefschrift? Klik op deze link.
13 augustus 2024
Op 3 april 2024 promoveerde Ruby van Stein aan de Universiteit van Amsterdam met het proefschrift getiteld 'HIPEC for ovarian cancer in clinical practice'. Prof. dr. G.S. Sonke was de promotor en dr. W.J. van Driel vervulde de rol van copromotor.
Ruby legt uit: “In mijn promotieonderzoek richtte ik mij op de implementatie van HIPEC (Hypertherme Intraperitoneale Chemotherapie) in de klinische praktijk voor patiënten met eierstokkanker in Nederland. Hierbij stonden het trainen van medische teams, het informeren van patiënten en het beoordelen van de kwaliteit van leven centraal. Daarnaast hebben we verschillende initiatieven genomen om de uitvoering van HIPEC te standaardiseren en te verbeteren.”
Lees hier een interview met Ruby op Mednet.
13 maart 2024
Astronauten hebben tijdens ruimtevluchten vaak last van vaak ernstige hoofdpijn. Dit terwijl ze voor en na de vlucht geen last hadden van hoofdpijn. Dit blijkt uit een studie van het Space Headache Research Team van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Het onderzoek is in maart 2024 online gepubliceerd in Neurology®, het vaktijdschrift van de Amerikaanse neurologen. Hoofdonderzoeker is Ron van Oosterhout, in het dagelijks leven neuroloog in het Zaans Medisch Centrum.
Ron van Oosterhout, neuroloog
Van Oosterhout: “Bij in totaal 66 astronauten van de European Space Agency (ESA), de Amerikaanse National Aeronautics and Space Administration (NASA) en andere ruimtevaartorganisaties werden gegevens verzameld over het voorkomen en de presentatiewijze van hoofdpijnen tijdens ruimtevluchten, en of er oorzakelijke factoren waren aan te wijzen. Meer dan 90% van de deelnemende astronauten had tijdens hun ruimtevlucht meerdere aanvallen van vaak invaliderende hoofdpijn en begeleidende verschijnselen.”
Het onderzoek bevestigt eerdere vermoedens dat invaliderende spanningshoofdpijnen en migraine aanvallen kunnen optreden tijdens ruimtevluchten. Over de mogelijke oorzaak zegt van Oosterhout: "Veranderingen in zwaartekracht tijdens ruimtevluchten beïnvloeden de functie van het lichaam en de hersenen. Bij gewichtloosheid moet het gehoor- en evenwichtssysteem in de hersenen zich aanpassen aan het contrast tussen verwachtte en daadwerkelijk ontvangen signalen. Dit kan met name in de eerste fase van een ruimtevlucht bewegingsziekte geven. Hoofdpijn wordt hier vaak bij gerapporteerd. In latere fases van een ruimtevlucht kan hoofdpijn mogelijk ontstaan door druktoename in de hersenen."
Vervolgonderzoek zal zich moeten richten op behandeling en voorkómen van Space Headache en of de oorzakelijke mechanismen hiervoor ook een rol spelen bij migraine en spanningshoofdpijn op aarde.
Lees hier het artikel Neurology®
31 oktober 2023
Op 27 oktober 2023 verdedigde Hooker met succes zijn proefschrift aan de Vrije Universiteit Amsterdam (Amsterdam UMC). De gynaecoloog is al meer dan tien jaar werkzaam in het ZMC en tijdelijk lid van de raad van bestuur.
.jpg)
Hooker vertelt: “Verklevingen in de baarmoeder na een miskraamcurettage (het weghalen van zwangerschapsweefsel) zijn helaas een veelvoorkomend probleem. Ze veroorzaken onder meer menstruatieproblemen, verminderde vruchtbaarheid en herhaalde miskramen. Uit mijn eerdere onderzoek blijkt dat bijna 1 op de 5 vrouwen last heeft van verklevingen na een miskraam. Bijna de helft van die verklevingen zijn matig tot ernstig. Bij meerdere miskramen waarbij het zwangerschapsmateriaal is weggehaald, neemt het risico op verklevingen toe vooral na operatieve ingrepen (curettages).
We onderzochten een manier om die verklevingen te verminderen en ontdekten dat het inbrengen van hyaluronzuur (bij vrouwen vaak bekend om zijn vocht inbrengende effect voor de gezichtshuid) leidt tot een vermindering van het aantal én de ernst van verklevingen na een miskraamcurettage. Na een curettage mét hyaluronzuur waren er bovendien na een jaar significant meer volbrachte zwangerschappen.”
Lees hier de Nederlandse samenvatting van het proefschrift.
25 april 2023
Het ZMC wil medewerkers meer betrekken bij het wetenschappelijk onderzoek dat in, of samen met, het ziekenhuis plaatsvindt. Daarom hebben we ook in 2023 weer een wetenschapsavond georganiseerd waar gestreden werd om de felbegeerde wetenschapsbokaal. Jurylid en tijdelijk bestuurslid Angelo Hooker reikte de bokaal uit aan arts in opleiding tot specialist (AIOS) interne geneeskunde Ewoud Baarsma. AIOS heelkunde Sem Hardon ontving de publieksprijs.Het onderwerp waarmee Baarsma won, was: digital disparities among healthcare workers in typing speed between generations, genders, and medical specialties. De trotse winnaar van de publieksprijs won met het onderwerp: assesment of technical skills based on learning curve analyses in laparoscopic.
25 april 2023
Op 20 en 21 april vonden de Internistendagen 2023 plaats in Maastricht. ZMC arts in opleiding tot medisch specialist (AIOS) Ewoud Baarsma werd uitgenodigd om een lezing te houden in het kader van de Dr. C.J. Roosprijs voor beste proefschrift van de NIV. Ewoud ging er met de tweede prijs vandoor, waarvoor onze hartelijke felicitaties!
.jpg)
We stelden Ewoud een aantal vragen over zijn proefschrift waarin hij o.a. onderzoekt of de manier waarop we Lymeziekte met tests aantonen, verbeterd kan worden, en waarin hij onderzoek doet naar het vóórkomen en de impact van langdurige klachten voor patiënten.
4 augustus 2022
In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is een artikel gepubliceerd met een casus over het Cogan-Syndroom door ZMC neuroloog Ron van Oosterhout, KNO-arts Joep Stroomer en internist-allergoloog-immunoloog Rik Rösken.
Het artikel beschrijft dat, alhoewel het Cogan-syndroom een zeldzame aandoening is, het moet worden overwogen zodra er sprake is van een combinatie van een oogontsteking en binnenoorproblemen. Een multidisciplinaire aanpak draagt bij aan een snelle diagnostiek en adequate behandeling met immunosuppressiva. Tijdige herkenning bij eerste presentatie en bij nieuwe opvlammingen leidt tot een grotere kans op geheel of gedeeltelijk herstel van klachten.
Leer hier het artikel: Duizeligheid en een oogontsteking: het Cogan-syndroom | Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (ntvg.nl)
12 juli 2022
Onze Wetenschapsavond is een jaarlijks terugkerend initiatief waarbij aandacht wordt besteed aan wetenschappelijk onderzoek in of samen met het Zaans Medisch Centrum. Dit jaar was Anna Rojer, anios interne, de voorzitter van deze avond.
.jpg)
De Wetenschapsbokaal werd uitgereikt door Robert Jan Derksen, voorzitter van de Wetenschapscommissie en opleider heelkunde. Deze felbegeerde bokaal ging dit jaar naar haio (huisarts in opleiding) Ruud Raijmakers. Hij presenteerde de uitkomsten van zijn onderzoek naar Immunopathologie bij chronische vermoeidheid met daarin aandacht voor het chronisch vermoeidheidssyndroom en Q-koortsvermoeidheidssyndroom.
Ewoud Baarsma, aios interne, won de Publieksprijs met zijn bijdrage: Chronische Lyme waarin ook aanbevelingen voor andere vakgebieden werden gedaan. Het was een avond met veel kruisbestuiving tussen de verschillende specialismen, afgesloten met een heerlijk buffet.
4 februari 2022
Deze maand gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift Regional Anesthesiology & Pain Medicine: de resultaten van onze multicenter studie naar de optimale dosering van een ruggenprik met Chloroprocaine bij knie kijkoperaties. Een dosering die niet onnodig hoog is, zorgt ervoor dat patiënten na de ingreep op de dagopname snel weer kunnen mobiliseren en dus eerder met ontslag kunnen.
De studie werd geïnitieerd vanuit het ZMC en is tevens uitgevoerd in het Maasstad ziekenhuis. In de onderzoekslijn ‘Perioperative Medication Management’ is het de follow-up studie van de in 2019 gepubliceerde SPACE studie. De resultaten werden al eerder gepresenteerd op een internationaal anesthesiologie congres.
De vruchtbare samenwerking tussen verschillende vakgroepen en met andere ziekenhuizen heeft geleid tot dit mooie eindresultaat. Via deze weg wil ik dan ook graag nogmaals alle enthousiaste collega’s bedanken van de preoperatieve screening, dagopname, holding/recovery, klinische farmacie, anesthesiemedewerkers, OK-verpleegkundigen, orthopeden en anesthesiologen.
20 december 2021
Recent is in één van de meest toonaangevende Amerikaanse tijdschriften (Journal of Shoulder & Elbow Surgery, RRT) een nieuwe operatietechniek gepubliceerd, deze is in het Zaans Medisch Centrum bedacht! 
Het gaat hierbij om een techniek waarbij een gebroken schouderkop, die ook nog uit de kom is, veilig uit de voorste okselplooi terug kan worden gehaald zonder schade aan te richten aan de zenuwen en bloedvaten die daar lopen. Daartoe wordt een botblokje met daaraan twee buigpezen van de arm losgemaakt en omgeslagen om zo bij de eronder gelegen kop te komen. Daarnaast kan het botblokje gebruikt worden om het beschadigde kommetje mee te repareren.
De Latarjet techniek is al een bestaande techniek bij chronisch instabiele schouders, maar in de acute situatie was dit nog nooit beschreven.
11 november 2021
Op donderdag 28 oktober heb ik met veel plezier mijn proefschrift, getiteld “Physical (in)activity, nutritional status and muscle status in older adults: Towards objective assessment in clinical practice” mogen verdedigen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. 
Ouder worden gaat helaas vaak gepaard met een toename van ziekten. Een gezondheidsdomein dat specifiek aandacht verdient is de spierstatus, o.a. door de relatie met fysiek functioneren en de mogelijkheid om onafhankelijk te blijven. In het algemeen is het bekend dat ziekten kunnen worden voorkomen, vertraagd of zelfs behandeld door middel van een gezonde levensstijl. Mijn proefschrift onderschrijft dat objectief gemeten fysieke activiteit en voedingsstatus inderdaad belangrijke potentiële aangrijpingspunten zijn om de spierstatus te verbeteren, zelfs bij kwetsbare ouderen. In vervolgonderzoek is het van belang om deze factoren objectief te meten, zodat we de exacte impact van aanpassingen in de fysieke activiteit en voedingsstatus op spierstatus kunnen bepalen.
Link naar proefschrift
16 augustus 2021
Onlangs werd een artikel over simulatietraining voor laparoscopische chirurgie gepubliceerd in het journal "Surgery". De studie waarover dit artikel gaat, kwam tot stand na het promotietraject van Sem naar "Objectieve beoordeling van technische vaardigheden voor minimaal invasieve chirurgie".
Sem: In een samenwerking tussen het Amsterdam UMC en de TU Delft heb ik gewerkt aan de ontwikkeling van de nieuwe oefenbox. Door middel van een simulator voorzien van sensoren ontvingen de cursisten feedback op de weefselbehandeling en behendigheid met instrumenten.
Uit de resultaten bleek sprake van een groot verschil in het niveau van technische vaardigheid tussen chirurgen in opleiding. Door directe feedback na elke oefening, in plaats van aan het eind van de cursus, werden de cursisten in staat gesteld om tijdig bij te sturen, om zo de vooraf gestelde doelen toch te kunnen te behalen. Tevens kan door middel van deze metingen worden geëvalueerd of de chirurg in opleiding aan het einde van de training over het juiste niveau van technische vaardigheden beschikt om veilig te opereren."
Sinds 2018 worden alle eerstejaars AIOS chirurgie in de opleidingsregio's van het Amstedam UMC op deze manier getraind. Dit jaar zal deze technische innovatie ook worden toegepast in andere trainingen voor laparoscopie en robot-geassisteerde chirurgie en zal ook het onderzoek hiernaar worden voortgezet.
28 juni 2021
Op dinsdag 8 juni organiseerden de Amsterdam Medical Student journal, het.jpg)
KNMG district Amsterdam/Noord-Holland en de Stichting Martinus van Marum de tweede editie van het Nicolaes Tulp Symposium.
Anios gynaecologie Wenneke van Weelden won de AMSj Onderzoeksprijs met haar onderzoek naar vitamine B12 en foliumzuurstatus bij zwangere vrouwen met obesitas. ‘De omvang en diepte van jouw onderzoek maken het verschil’, vertelde jurylid Jurgen Seppen aan de stralende laureaat. Lees hier meer
11 juni 2021
Afgelopen donderdag, 3 juni, heb ik met veel plezier mijn proefschrift, getiteld “Improving the standard of care in glioblastoma: novel diagnostic and therapeutic approaches”, verdedigd aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU Amsterdam). Het was een fantastische en onvergetelijke dag!
Het glioblastoom is een kwaadaardige en ongeneeslijke vorm van hersenkanker bij volwassenen. De huidige behandeling voor patiënten met een glioblastoom bestaat uit een operatie, gevolgd door bestraling met (aanvullende) chemokuren. Helaas groeit het kwaadaardige gezwel in vrijwel alle gevallen weer terug. Daarom is er dringend behoefte aan een betere behandeling voor patiënten met een glioblastoom.
In dit proefschrift werden nieuwe, veelbelovende behandelingen onderzocht op hersenkankercellen en in proefdieren in het laboratorium. Daarnaast hebben wij een alternatieve doseringsschema van bestaande anti-kankermiddelen onderzocht in patiënten met een glioblastoom. Deze nieuwe, veelbelovende behandelstrategieën verdienen aandacht in vervolg onderzoek.
Het proefschrift is hier te vinden
X