Veel mensen denken bij palliatieve zorg meteen aan de dood, maar dat hoeft niet zo te zijn. Iemand kan jaren palliatieve zorg krijgen en toch een goede kwaliteit van leven hebben. Palliatieve zorg is er niet alleen voor patiënten met kanker, maar ook voor mensen met chronische ziektes zoals hart- en vaatziekten, nieren die niet meer goed werken of COPD. Er zijn verschillende fases binnen de palliatieve zorg.
In het Zaans Medisch Centrum heet dit team TOPZ, wat staat voor Team Ondersteunende en Palliatieve Zorg. Dit team bestaat uit verschillende zorgverleners die samenwerken, zowel binnen als buiten het ziekenhuis. Dit noemen we transmurale zorg. Ze geven advies over bijvoorbeeld pijn, lichamelijk of geestelijke klachten, en over zingeving. Ook bespreken ze de wensen van de patiënt en welke zorg daarbij past. Maar wel binnen de mogelijkheden die er zijn.
Verpleegkundig specialist palliatieve zorg, Ester Letschert-Boer, legt uit: “In het ziekenhuis willen we mensen altijd beter maken, maar dat kan helaas niet altijd. Wat wel mogelijk is, is goede ondersteuning en begeleiding bieden. Ongeneeslijk ziek zijn betekent niet dat er geen zorg meer mogelijk is. Het is een wereld die voor veel patiënten onbekend is, maar het is ook een wereld met mogelijkheden.”
Proactieve zorgplanning; op tijd praten over wensen en grenzen
Door op tijd te praten over zorgwensen, kun je onnodig leed voorkomen en passende zorg bieden. Ester: “Dit noemen we proactieve zorgplanning. We kijken niet alleen naar lichamelijk of geestelijke klachten, maar ook naar het sociale leven van de patiënt en wat hij of zij nog wil. Dit zorgt voor duidelijkheid voor iedereen die betrokken is. Het kan helpen om onnodige behandelingen en opnames in het ziekenhuis in de laatste levensfase te voorkomen. Duidelijkheid geeft rust. Soms regelen we bijzondere dingen, zoals een laatste wens van een patiënt. Zo heeft een collega van mij ooit binnen vier uur een bruiloft geregeld voor een patiënt die dat heel graag wilde!
Veel patiënten maken zich vooral zorgen over hoe het verder gaat. Dat begrijp ik goed. Toch is het belangrijk dat ze het laatste deel van hun leven kunnen omarmen en leven zoals ze dat willen. Ondanks de onzekerheid. Palliatieve zorg gaat niet alleen over de dood, maar juist ook over het leven. En wij willen daarbij ondersteunen.”
Onderwijs
Het TOPZ-team ondersteunt niet alleen patiënten. Ester: “We geven ook lessen en trainingen aan verpleegkundigen en artsen. Er is al veel ontwikkeld in de palliatieve zorg, maar er is altijd ruimte om verder te leren. Daarom organiseren we op 24 oktober een minisymposium voor artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners uit onze regio. Het zou geweldig zijn als alle zorgverleners weten hoe ze patiënten in de palliatieve fase goed kunnen helpen!"
Afspraak
Een afspraak met het TOPZ-team wordt aangevraagd door de arts van de patiënt. Meestal is de afspraak als de patiënt in het ziekenhuis is opgenomen. Ester: “Maar soms is de afspraak op de polikliniek. Of we bezoeken de patiënt thuis.”Bent u patiënt in het Zaans Medisch Centrum en herkent u zich in dit verhaal? Bespreek dan met uw arts of een afspraak bij het TOPZ-team iets voor u is. Proactieve zorgplanning en ondersteuning kunnen ook door andere zorgverleners worden gegeven. Zoals uw huisarts. Het is belangrijk dat u op tijd in gesprek gaat over uw wensen, grenzen en behoeften in een kwetsbare en onzekere levensfase.
Meer weten over palliatieve zorg? Bekijk deze websites:
X